JPK - Jednolity Plik Kontrolny
Dnia 10 września 2015 r. wprowadzono zmiany w ustawie – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 1649). Zmiany przewidują wprowadzenie od 1 lipca 2016 r. jednolitego pliku kontrolnego - JPK. Już od początku lipca urzędy skarbowe będą mogły prowadzić kontrole skarbowe w sposób elektroniczny, czyli z wykorzystaniem Jednolitego Pliku Kontrolnego. Początkowo obowiązek przekazywania danych w takiej formie dotyczyć ma jedynie dużych firm. Nowa metoda kontroli będzie zobowiązywać podatników do przekazywania danych z ksiąg podatkowych na żądanie organu podatkowego w ujednoliconej formie elektronicznej. Zakłada się, że rozwiązanie to w pierwszym roku funkcjonowania przyniesie dla budżetu dodatkowe kilkaset milionów zł.
Przykładowo w Portugalii jednolity plik kontrolny (SAFT-PT) wprowadzony w 2008 r. stał się symbolem wielkiego sukcesu informatycznej modernizacji administracji podatkowej. Czy będzie tak również w Polsce, pokaże praktyka związana z wprowadzaniem tego rozwiązania.
Zgodnie z nowymi regulacjami od 1 lipca 2016 r. obowiązkiem raportowania danych w formacie JPK zostaną objęci duzi przedsiębiorcy, czyli firmy zatrudniające ponad 250 pracowników i/lub mających rocznie ponad 50 mln euro obrotu. Od lipca 2018 r. obowiązek obejmie także małe i średnie przedsiębiorstwa, które mogą jednak już wcześniej dostosować się do JPK.
Mali i średni przedsiębiorcy, którzy prowadzą księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, do końca czerwca 2018 r. dane w formacie JPK będą przekazywać fakultatywnie. Natomiast od lipca 2018 r. obowiązkiem przekazywania danych w postaci JPK będzie objęty już każdy przedsiębiorca prowadzący księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych.
Przepisy ustawy wprowadzające JPK nie odnoszą się wprost do obowiązków mikroprzedsiębiorców w tym zakresie. Brak regulacji w zakresie JPK dla mikroprzedsiębiorcy może oznaczać, że będą oni mieli obowiązek przedkładać organom podatkowym dane w jednolitym formacie JPK. Jednak zakładając racjonalność ustawodawcy oraz wprowadzenie okresu przejściowego dla małych i średnich przedsiębiorców, można uznać, że również mikroprzedsiębiorcy prowadzący księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych do końca czerwca 2018 r. dane w formacie JPK będą przekazywać fakultatywnie.
Wprowadzenie tego rodzaju ujednolicenia raportowania danych do organów podatkowych spowoduje automatyzację kontroli podatkowych. Powinno to skrócić okres trwania samych kontroli oraz zwiększyć ich efektywność. Taka forma kontroli powinna również zaoszczędzić podatnikom czasu oraz ograniczyć ponoszone przez nich koszty administracyjne związane z przekazywaniem dokumentów do urzędów skarbowych. Z drugiej jednak strony to podatnik będzie musiał dysponować oprogramowaniem umożliwiającym przekazywanie danych w pożądanym formacie. Może wiązać się to z dodatkowymi kosztami związanymi z jego nabyciem lub z rozszerzeniem funkcjonalności dotychczas wykorzystywanego programu. Z uwagi na to należałoby już teraz dokonać sprawdzenia stosowanego systemu finansowo-księgowego, tak by dostosować je do nowych regulacji. W przypadku niewdrożenia zmian na czas, należy liczyć się z ewentualną odpowiedzialnością karno-skarbową przewidzianą za utrudnianie kontroli podatkowej.